Wat is condoleren en hoe gaat dat?

Is een dierbare van jou overleden en vraag je je af hoe en wanneer je mensen de gelegenheid moet geven om hun steun te betuigen? Of heb je een rouwkaart in de brievenbus ontvangen en wil je wat meer informatie over condoleren? Lees er hier alles over. Deze informatie is waardevol voor zowel de ontvangers van de steunbetuigingen, de nabestaanden, als voor mensen die hun steun willen betuigen.

Wat betekent gecondoleerd precies?

’Gecondoleerd’ is een standaard uitdrukking die je gebruikt als je de nabestaanden spreekt na het overlijden van een dierbare. Het is ook de tekst die je vaak gebruikt op een condoleance kaart, maar wat betekent het precies? Letterlijk betekent het woord meelijden. In het woordenboek staat dat je je deelneming betuigt of rouwbeklag doet. Dit zijn zware woorden voor een situatie waar je je vaak niet zo goed raad mee weet. Het woord ‘gecondoleerd’ biedt wel houvast en is zeker gemeend. Zoek je andere woorden om je medeleven te betuigen? Die zijn er zeker.

Wat zeg je om iemand te condoleren?

Vind je het woord ‘gecondoleerd’ niet fijn om te gebruiken? Er zijn ook alternatieven. Er zijn vaak geen woorden voor om een verlies uit te drukken. Dit kan je ook letterlijk zeggen: ‘Hier zijn geen woorden voor.’ Of: ‘Ik weet niet wat ik moet zeggen.’ Laat je hart spreken en zeg bijvoorbeeld: ‘Wat een enorm gemis.’ Ook zijn er mensen die wel het woord gecondoleerd gebruiken en dit vooraf laten gaan door van hart om daarmee uit te drukken dat ze het echt menen. Wees oprecht. Soms zijn er geen woorden nodig. Een blik en een warme hand zeggen genoeg.

Condoleren in het Engels

Het is handig als je weet hoe steun betuigen in het Engels gaat. Dit kan altijd van pas komen. Als je iemand spreekt zeg je: ‘I am sorry for your loss.’ Op een kaart kan je één van de volgende teksten gebruiken:

• Condolences with the loss of …
• All our sympathy on the passing of …
• Our sincere condolences for the loss of …

Hoe betuig ik mijn medeleven?

Je wilt graag je medeleven betuigen aan de naasten als iemand is overleden. Heb je een rouwkaart ontvangen en ben je uitgenodigd voor de uitvaart, dan kan je de afscheidsbijeenkomst bezoeken. Vaak is er voor of na de uitvaart de mogelijkheid om de nabestaanden de hand te schudden. Ook kan er een speciale avond georganiseerd worden waar je je medeleven toont. Lees je een rouwadvertentie in de krant? Voel je vooral vrij om een kaart te sturen en op die manier te laten zien dat je de nabestaanden steunt.

Kiezen van een condoleancekaart

Er zijn talloze kaarten op de markt die speciaal ontworpen zijn om te versturen naar de naasten van een overledene. Deze kaarten hebben vaak een stemmige voorkant en zijn verder blanco of hebben een voorgedrukte tekst. Er zijn klassieke kaarten en ook hele moderne kaarten. Voor het overlijden van een kind zijn er speciale condoleancekaarten. Zoek je iets anders? Je kan ook kiezen voor een kaart van een landschap of een bos bloemen. Ga voor een afbeelding die voor jou de emotie uitdrukt die jij graag wilt overbrengen.

Wat zet je op een kaart?

Wil je een kaart sturen naar de nabestaanden? Het adres staat vaak in de rouwadvertentie vermeld. Het correspondentieadres is niet altijd het eigen adres van de nabestaanden. Hier wordt ook wel het adres van de uitvaartonderneming vermeld om de privacy van de nabestaanden te waarborgen. Op een kaart kan je alleen je naam zetten of bijvoorbeeld een herinnering aan de overledene. Zoek je een passende tekst? Wij hebben een aantal suggesties:

• Met oprechte deelneming
• Onze gedachten zijn bij jullie
• Sterkte met dit enorme verlies

Wat voor aanhef zet je op de condoleancekaart?

Je hebt een kaart uitgezocht en je weet wat je er voor tekst op wilt zetten, maar hoe begin je? Als je de nabestaanden zelf niet kent, kan je kiezen voor een formele aanhef zoals ‘Geachte heer/mevrouw’ of iets minder formeel ‘Beste heer mevrouw’. Ken je de nabestaanden goed, dan begin je met ‘Lieve’. Probeer er niet al te lang bij stil te staan. De kaart is goed gemeend en de nabestaanden zullen echt niet vallen over de aanhef die je gekozen hebt. Waarschijnlijk valt het hen niet eens op.

Een condoleance avond of niet?

Voorafgaand of na de uitvaart is er vaak de mogelijkheid om nabestaanden te condoleren. Je kan ook een aparte condoleance avond organiseren. Vaak is deze avond bedoeld voor mensen die niet persoonlijk zijn uitgenodigd bij de uitvaart of voor mensen die dan niet aanwezig kunnen zijn. De avond voor de uitvaart of een paar dagen daarvoor heb je de mogelijkheid om je steun uit te spreken richting de nabestaanden. Vaak duurt zo’n avond niet meer dan een uur en loop je gewoon binnen. Je schudt de nabestaanden de hand, tekent het condoleanceregister en vertrekt vervolgens weer.

Condoleren met koffie en cake of toch iets anders?

Vroeger bestond de uitvaart vaak uit een vast programma dat door iedereen gevolgd werd. Tegenwoordig volgen mensen meer hun eigen wensen of de wensen van de overledene. Zo weerspiegelt de uitvaart en alles wat er bij hoort het karakter van de overledene. Je kent het vast wel; de uitvaart die gevolgd wordt door steunbetuigingen en daarna een kop koffie met een plakje cake. Nog steeds zijn er mensen die hier voor kiezen, maar er zijn ook andere mogelijkheden.

Alternatieve manieren van steun betuigen

Zie jij het niet zitten om je op de traditionele manier de hand te laten schudden en daarna iedereen koffie met cake te serveren? Was de overledene een echte feestganger en hield hij van het leven? Serveer champagne met bitterballen of vier het leven onder het genot van een hapje en een drankje en de swingende muziek van een DJ. Mensen kunnen je op zo’n gelegenheid wat informeler spreken en ook dan hun medeleven tonen.

Informatie over de wijze van steun betuigen

In de rouwkaarttekst en/of de rouwadvertentie zet je informatie over hoe mensen hun medeleven kunnen betuigen. Organiseer je een aparte condoleance avond of is er voorafgaand of na de uitvaart de mogelijkheid om de nabestaanden de hand te schudden? Vermeld in de tekst datum, tijdstip en locatie. Zie je het niet zitten om lange rijen handen te schudden? Het is één van de rituelen rondom een begrafenis of crematie, maar het is zeker niet verplicht. Mensen zullen jouw wensen zeker respecteren en gaan op zoek naar alternatieven om hun steun uit te spreken, zoals het sturen van een kaartje.

Het condoleanceregister

Je kent het vast wel, het grote zwarte boek dat bij de ingang ligt van de uitvaartlocatie en waarin de nabestaanden hun naam of een steunbetuiging kunnen achterlaten. Tegenwoordig zijn er hele mooie condoleanceregisters. Ook bij de UitvaartStore vind je een uitgebreide collectie condoleanceboeken. Deze boeken zijn allang niet meer allemaal zwart. Er zitten hele smaakvolle handgemaakte exemplaren bij. Kies voor blanco inlegvellen als je mensen vrij wilt laten in wat voor bericht ze achterlaten. Vind je NAW-gegevens voldoende? Kies dan voor inlegvellen waarop mensen hun contactgegevens kunnen achterlaten.

Online steunbetuigingen

Naast het versturen van rouwkaarten en het plaatsen van een rouwadvertentie in een landelijk of regionaal dagblad kiezen steeds meer mensen ervoor om ook online bekend te maken dat iemand is overleden. Dit kan via een aantal bekende websites die hier speciaal voor zijn ingericht zoals Mensenlinq, Memori en Familieberichtenopinternet.nl. Hier kan je ook online je steunbetuiging achterlaten. Op sommige sites wordt gelinkt naar een online herdenkingsplek waar je foto’s en herinneringen aan de overledene kan posten. Ook dit is een mooie manier van steun betuigen.

Uitvaartrituelen in andere culturen

Vaak weet je wel zo’n beetje wat er van je verwacht wordt als je een crematie of begrafenis bezoekt en op welke manier je de nabestaanden kan steunen. Bezoek je een uitvaart van iemand met een andere culturele achtergrond dan weet je vaak niet wat er op je af komt. Vraag het gerust na. Zo is het onder Joodse mensen niet gebruikelijk om nabestaanden te troosten als de overledene nog niet is begraven. De aandacht gaat eerst uit naar de overledene en past als het lichaam begraven is, mag je je steun betuigen.

Na een Islamitische uitvaart

Moslims ontvangen veel bezoek rondom het overlijden van een dierbare. Tijdens en na de begrafenisceremonie is het traditie dat je de familie van de overledene opzoekt om hen te steunen. Meestal wordt er eten meegenomen, omdat de nabestaanden door al hun verdriet de energie niet op kunnen brengen om te koken. Ook in andere landen zie je die traditie van eten meenemen terug. In de Verenigde Staten is het steun betuigen vaak bij de nabestaanden thuis en nemen buren, vrienden en familie allerlei eten mee om de nabestaanden te ontlasten.

Steunen van de nabestaanden blijf je doen

In de eerste periode worden de nabestaanden bedolven onder de kaarten, brieven en andere steunbetuigingen. Vaak droogt deze stroom na verloop van tijd op en dan begint het verlies ook steeds meer tot hen door te dringen. Het afscheid is echt definitief en de overledene komt niet meer terug. Probeer er ook op zulke momenten voor de nabestaanden te zijn en je medeleven te blijven tonen. Dit kan zijn in de vorm van een kaartje of een telefoontje of door een keer eten langs te brengen. Je laat zien dat je er voor ze bent en dat je hun verdriet en gemis ziet.